Πώς λειτουργούν τα ρολόγια χειρός (μηχανικά & quartz)
Μέρος 1ο : Το Μηχανικό Ρολόι.
Τα μηχανικά ρολόγια χειρός, όπως τα γνωρίζουμε σήμερα, έλκουν την καταγωγή τους από τα ρολόγια τσέπης του 19ου αιώνα, ως προς την αρχή λειτουργίας τους. Χωρίς να εισέλθουμε σε πολλές τεχνικές, εξειδικευμένες ορολογίες μπορούμε να πούμε απλά πως ένα μηχανικό ρολόι μετρά διαστήματα χρόνου απελευθερώνοντας με ελεγχόμενο τρόπο κάποια συσσωρευμένη ενέργεια στον μηχανισμό του. Η ενέργεια αυτή προέρχεται από την φόρτιση ενός ελατηρίου (mainspring) στο εσωτερικό του. Το ελατήριο είναι ένα μεταλλικό έλασμα που τυλίγεται σε μια “φωλιά” (Barrel).
Το τύλιγμα αυτό, το λεγόμενο “κούρδισμα”, γίνεται είτε χειροκίνητα μέσω της κορώνας (crown), είτε “αυτόματα” μέσω μηχανισμού αντίβαρου/γραναζιών. Εδώ λοιπόν ξεκινά και η πρώτη διάκριση των μηχανικών ρολογιών σε “κουρδιστά” και “αυτόματα”.
Η ενέργεια που έχει το φορτισμένο ελατήριο είναι και η κινητήρια δύναμη του ρολογιού. Μέσω διάταξης γραναζιών (2nd wheel, 3rd wheel, 4th wheel) η περιστροφή της φωλιάς του ελατηρίου κατά την εκτόνωση της ενέργειας του μεταφέρεται στον τροχό διαφυγής (escape wheel). Ο τροχός διαφυγής έχει τέτοια διαμόρφωση, ώστε να εμπλέκεται με τον τροχό ισορροπίας (balance wheel) μέσω του μοχλού διαφυγής (pallet lever). Ο τροχός (balance wheel)- γνωστός και ως “μπαλάνς” είναι το όργανο εκείνο που καθορίζει και την ακρίβεια του μηχανισμού, καθώς μέσω της ταλάντωσης του, που επιτυγχάνεται μέσω σπειροειδούς ελατηρίου (hairspring), καθορίζει και την περιστροφή του 4ου τροχού, ο οποίος κινεί τον δείκτη των δευτερολέπτων και – κατά συνέπεια- τους δείκτες λεπτών και ωρών του ρολογιού.
Αυτή λοιπόν ήταν μία “επιφανειακή” εξήγηση του τρόπου λειτουργίας ενός μηχανικού ρολογιού… Παρακάτω, παραθέτω ένα επεξηγηματικό βίντεο το οποίο, με πολύ απλό τρόπο, παρουσιάζει οπτικά την “συνεργασία” όλων των εξαρτημάτων, ώστε να γίνει πιο κατανοητή η όλη διαδικασία :
Σε επόμενα άρθρα, στο “Τεχνικό” τμήμα, θα εμβαθύνουμε περισσότερο και θα δούμε πιο αναλυτικά τα ζητήματα και τους παράγοντες που επηρεάζουν την λειτουργία ενός ρολογιού και θα δούμε τί είναι αυτό που κάνει έναν μηχανισμό “καλό” και ακριβή!
Stay tuned !!!
