Η παρουσία της Seiko στους Ελβετικούς διαγωνισμούς Χρονομετρίας.

Κατά την δεκαετία του 1950 το Ιαπωνικό υπουργείο Εμπορίου & Βιομηχανίας θέσπισε έναν οργανισμό για την αξιολόγηση των ωρολογιακών μηχανισμών που κατασκευάζονταν στην χώρα. Τα δύο εργοστάσια της Seiko ( Daini & Suwa) κυριολεκτικά μονοπωλούσαν τις διακρίσεις στις αξιολογήσεις αυτές. Για παράδειγμα, το 1958, το Seiko Marvel κατέλαβε τις 9 πρώτες θέσεις του διαγωνισμού!

Μετά την επιτυχία στους εγχώριους διαγωνισμούς – και αφού αυτοί δεν συνεχίστηκαν μετά το 1960- οι ιθύνοντες της Seiko αποφάσισαν πως τα ρολόγια τους είχαν πλέον τα φόντα να συμμετέχουν σε διεθνείς διαγωνισμούς.

The Swiss competitions…

Την περίοδο εκείνη οι κορυφαίοι κατασκευαστές συμμετείχαν στους Ελβετικούς διαγωνισμούς χρονομετρίας. Ο διασημότερος, ίσως, ήταν αυτός που διοργάνωνε το Αστεροσκοπείο του Neuchatel. Η ιστορία του συγκεκριμένου ξεκινούσε το 1860 και το διαγωνιστικό κομμάτι εξελισσόταν χρόνο με τον χρόνο. Η εξέλιξη των τεχνολογιών στην ωρολογοποιία καθιστούσε αναγκαία την δημιουργία πολλαπλών κατηγοριών, ανάλογα με το είδος του μηχανισμού που συμμετείχε. Κάθε κατηγορία είχε συγκεκριμένες προδιαγραφές για τους συμμετέχοντες. Για παράδειγμα, η κατηγορία των μηχανισμών για ρολόγια χειρός όριζε σαφείς διαστάσεις : μέγιστο πλάτος 30mm, μέγιστη επιφάνεια 707mm², μέγιστο πάχος 5,3mm.

Για να εκτιμηθεί η απόδοση τους, οι μηχανισμοί υποβάλλονταν σε μια σειρά αυστηρών δοκιμών που διαρκούσαν περίπου 45 μέρες! Οι δοκιμές επαναλαμβάνονταν 10 φορές σε 5 διαφορετικές θέσεις και δυο διαφορετικές θερμοκρασίες. Για να είναι δυνατή η δοκιμή σε διαφορετικές θέσεις, κάθε κατασκευαστής έπρεπε να εσωκλείει τον μηχανισμό σε κυβοειδή “θήκη”.

Τα σκορ κάθε δοκιμής συνδυάζονταν μέσω μιας φόρμουλας, για να δώσουν και την τελική, συνολική βαθμολογία. Στην περίπτωση του Neuchatel αυτό ήταν το λεγόμενο N-Score, το οποίο όσο χαμηλότερο ήταν τόσο καλύτερη ήταν η απόδοση του μηχανισμού. Θεωρητικά, ένας μηχανισμός τέλειας απόδοσης- χωρίς αποκλίσεις σε κάθε θέση και θερμοκρασίας θα είχε “0” Ν-Score!

Στο καντράν που έφερε κάθε μηχανισμός υπήρχαν δυο διακριτές διαβαθμίσεις, έτσι ώστε να είναι δυνατή η ακριβής μέτρηση της κίνησης του δείκτη δευτερολέπτων. Με αυτό τον τρόπο διαστήματα χρόνου της τάξης του 1/100ού του δευτερολέπτου μπορούσαν να μετρηθούν.

Κάθε ένας από τους μηχανισμούς που υποβαλλόταν προς δοκιμή έπρεπε να συνοδεύεται και από τον “ρυθμιστή” του (regulator/ régleur). Αυτός ήταν ο τεχνίτης που ρύθμιζε τον μηχανισμό, έτσι ώστε να μπορέσει να αποδώσει τα μέγιστα. Οι “régleurs” ήταν οι ροκ-σταρ της Ωρολογοποιίας εκείνη την εποχή και ήταν αποδέκτες μεγάλου σεβασμού. (Μιλάμε για την εποχή που η ακρίβεια των ρολογιών ήταν ο ύψιστος στόχος, τότε που τα ρολόγια δεν είχαν την θέση των “αξεσουάρ” ή “κοσμημάτων” που έχουν σήμερα).

“Η αλεπού στο παζάρι…”

Ήδη από το 1959 ο διαγωνισμός του Neuchatel ήταν ανοιχτός και για συμμετέχοντες εκτός Ευρώπης. Μετά την αλλαγή αυτή, χαρακτηρίστηκε ” Διεθνής”. Το 1962, η Seiko δήλωσε την πρόθεση της να συμμετάσχει και ως απάντηση δέχτηκε το καλωσόρισμα του Αστεροσκοπείου.

Το 1963 η Suwa-Seikosha έγινε η πρώτη Ιαπωνική εταιρεία που συμμετείχε σε Διεθνή Διαγωνισμό. Για την πρώτη της φορά, η εταιρεία επέλεξε το “Crystal Chronometer”, το οποίο είχε κατασκευαστεί για τους επερχόμενους Ολυμπιακούς αγώνες στο Τόκυο.

Το 1964, πάλι η Suwa-Seikosha, υπέβαλλε το cal.952 στην νεοσύστατη κατηγορία “quartz deck chronometer”. Με αυτήν την συμμετοχή έλαβε τις θέσεις 2 ως 9. Υπέβαλλε επίσης -για πρώτη φορά- μηχανισμό στην κατηγορία των μηχανικών ρολογιών χειρός, με την cal. S-36. Όμως αυτή η πρώτη συμμετοχή έφερε απογοητευτικά αποτελέσματα : Η καλύτερη επίδοση κέρδισε μόλις την 144η θέση, με Ν-Score: 7,97. Το 1964 ήταν η χρονιά που και η Daini-Seikosha συμμετείχε στον διαγωνισμό. Αυτό έγινε με την cal. 965, που έμελλε να αναφέρετε ως “potato”, λόγω του σχήματος της.

Αξίζει να σημειώσουμε πως οι μηχανισμοί της Suwa-Seikosha είχαν ως ρυθμιστή τον κ. Tsuneya Nakamura. Μετά το τέλος του διαγωνισμού οι μηχανισμοί που συμμετείχαν ελέγχθηκαν διεξοδικά και αποκαλύφθηκε πως τα ελατήρια του τροχού ισορροπίας (balance wheel) ήταν μαγνητισμένα. Ο μαγνητισμός αυτός είχε επηρεάσει καθοριστικά την απόδοση τους. Το γεγονός αυτό οδήγησε στην απόφαση να χρησιμοποιηθεί “Permalloy” – κράμα ανθεκτικό σε μαγνητικά πεδία- στην κάσα και στο καντράν.

1965,1966,1967…

Στις επόμενες χρονιές οι συμμετοχές των Ιαπώνων έδειξαν αξιοσημείωτη βελτίωση και οι θέσεις τους στην κατάταξη ήταν εμφανώς ανώτερες. Το 1965 σημειώθηκαν τα εξής:

H Daini-Seikosha υπέβαλλε 13 συμμετοχές με την cal.965 και πάλι. Η καλύτερη θέση της ήταν η 124η, με Ν-Score: 6.94.

Για το 1966 η Suwa “κατέβασε” 12 cal. R-45,με την καλύτερη επίδοση να ανεβαίνει 10 θέσεις ψηλότερα από την προηγούμενη χρονιά και να καταλαμβάνει την 104η θέση. Το αντίπαλον δέος της όμως, η Daini, ήταν αυτή με την θεαματικότερη βελτίωση εκείνη την χρονιά. Έχοντας 25 συμμετοχές (15 με cal.965 και 10 με την ολοκαίνουργια cal.052), είδε την cal.052 να μπαίνει στην πρώτη δεκάδα του διαγωνισμού και να παίρνει την 9η θέση με Ν-Score: 2,61 !

Το 1967 ήταν η χρονιά που έκανε πολλούς να μιλούν για “θαύματα”. Η Suwa-Seikosha με 27 συμμετοχές ( 25 cal.R-45 & 2 cal.R-67) έφτασε μέχρι και την 12η θέση με Ν-Score: 2,23. Φαίνεται όμως πως η Daini-Seikosha κάτι έκανε πολύ καλύτερα με τους μηχανισμούς της και η επιδόσεις τους ήταν- για μια ακόμη χρονιά- ανώτερες! Με 36 συμμετοχές της cal.052 ( μερικές εξ αυτών μάλιστα να λειτουργούν με 72000 παλμούς ανά ώρα) έφτασε μέχρι την 4η θέση, με Ν-Score: 2,04 !

Σημειώστε εδώ πως την 1η (αλλά και την 2η, 3η) θέση κατέλαβε η Omega με Ν-Score:1,73.

(Θα μας χρειαστεί το σκορ αυτό παρακάτω)

Σε αυτό το σημείο, ας κάνουμε μια παύση για να αναλογιστούμε την θεαματική πρόοδο που είχαν και οι δυο εταιρείες της Seiko στον διαγωνισμό: Σε μόλις 4 χρόνια συμμετοχών, η Suwa από την 144η θέση (7,97) έφτασε στην 12η (2,23) και η Daini, από 153η (8,6), έφτασε 4η (2,04). Κοίταξαν κατάματα ιστορικές εταιρείες όπως η Omega και η Longines, που εμπλέκονταν στους διαγωνισμούς για δεκαετίες ολόκληρες. Η επιθυμία των Ιαπώνων να δείξουν πως είναι ένα υπολογίσιμο ωρολογιακό μέγεθος, σε συνδυασμό με την επιμονή και προσήλωση που τους χαρακτηρίζει ως λαό, οδήγησαν σε αυτό το εντυπωσιακό κατόρθωμα. Η κατάκτηση της κορυφής ήταν το επόμενο βήμα για αυτούς, λογάριαζαν όμως “χωρίς τον ξενοδόχο”…….

Το “σκοτεινό” 1968…

Στις 5 Μαϊου 1968, το Συμβούλιο του Αστεροσκοπείου του Neuchatel ανακοίνωσε πως η κατηγορία “ρολογιών χειρός” ακυρωνόταν για εκείνη την χρονιά. Αντίθετα, οι υπόλοιπες κατηγορίες θα διαγωνίζονταν κανονικά. Ως αιτία της ακύρωσης του διαγωνισμού στα ρολόγια χειρός αναφέρθηκε η “επανεξέταση των κανονισμών”… Επειδή οι εταιρείες είχαν ήδη στείλει τους μηχανισμούς που θα διαγωνίζονταν, το Αστεροσκοπείο έδωσε στους κατασκευαστές τα αποτελέσματα των δοκιμών τους, χωρίς να κάνει κατάταξη και χωρίς τα βραβεία που δίνονταν τις προηγούμενες χρονιές. Το καλύτερο Ν-Score της Suwa-Seikosha ήταν 1,78!

Παρά την ανακοίνωση του 1968, ο διαγωνισμός στην κατηγορία ρολογιών χειρός δεν επέστρεψε την επόμενη χρονιά.

The Geneva Observatory competition.

Μετά την “ξαφνική” διακοπή του διαγωνισμού στο Neuchatel, η Seiko αποφάσισε να δηλώσει “παρούσα” στον διαγωνισμό του Αστεροσκοπείου της Γενεύης. Στον διαγωνισμό αυτόν οι δοκιμασίες ήταν παρόμοιες με του Neuchatel, αλλά το σύστημα βαθμολόγησης εντελώς διαφορετικό. Στην Γενεύη το μέγιστο σκορ ήταν το 60, που αντιπροσώπευε έναν μηχανισμό χωρίς καμία απόκλιση και “σφάλματα.

Στην κατηγορία “ρολογιών χειρός” για το 1968 τις τρείς πρώτες θέσεις στην γενική κατάταξη έλαβαν πρωτότυποι μηχανισμοί Quartz, από την “Centre Electronique Horloger (CEH)”, μια κοινοπραξία ελβετικών εταιρειών. Στις θέσεις 4 ως 10 βρέθηκαν οι cal. R-67 της Suwa-Seikosha. Η βαθμολογία που απέσπασε ο μηχανικός μηχανισμός στην 4η θέση ήταν 58,19. Όταν οι μετρήσεις που ελήφθησαν από τον μηχανισμό αυτόν υπολογίστηκαν με το σύστημα βαθμολόγησης του Neuchatel, το αντίστοιχο Ν-Score ήταν το απίστευτο 1,33 !!! Το σκορ αυτό, κατά πολύ καλύτερο από την κορυφαία καταγεγραμμένη επίδοση στο Neuchatel ( θυμηθείτε το 1,73 που αναφέραμε παραπάνω), υποδηλώνει τον ακριβέστερο μηχανικό μηχανισμό ρολογιού χειρός που έχει εμφανιστεί ποτέ σε Διεθνή διαγωνισμό χρονομετρίας !

Η προηγούμενη καλύτερη επίδοση μηχανικού ρολογιού χειρός στον Διαγωνισμό της Γενεύης είχε σημειωθεί το 1967, από την Omega, με σκορ 56,42…

Επίλογος…

Μετά την “σαρωτική” απόδοση των Ιαπώνων το 1968, η απάντηση των Ελβετών ήταν άμεση: Το Αστεροσκοπείο της Γενεύης σταμάτησε και αυτό με την σειρά του τους διαγωνισμούς χρονομετρίας! Έληξε έτσι μια μακρά παράδοση ενός αιώνα σχεδόν. Το 2009 οι Ελβετικοί διαγωνισμοί χρονομετρίας ξεκίνησαν πάλι, με την μορφή του “Concours International de Chronométrie” ( Διεθνούς Διαγωνισμού Χρονομετρίας). Σε μια προσπάθεια συνέχισης της ένδοξης ιστορίας των διαγωνισμών του παρελθόντος, η σύγχρονη εκδοχή τους δοκίμαζε και εξέταζε όχι μηχανισμούς, αλλά ολοκληρωμένα ρολόγια, όπως αυτά διατίθενται στο αγοραστικό κοινό. Μεταξύ των κανονισμών που διέπουν τον διαγωνισμό αυτόν, ένας ξεχωρίζει: “All parts used to build the movement must be made within Europe.” (Όλα τα εξαρτήματα που απαρτίζουν τον μηχανισμό πρέπει να είναι κατασκευασμένα στην Ευρώπη).

Τα συμπεράσματα, δικά σας……..