Η ιστορία της Seiko

Η Ιαπωνική εταιρεία είναι συνδεδεμένη στην συνείδηση του αγοραστικού κοινού εδώ στην Ελλάδα (αλλά και σε όλον τον κόσμο) με το vfm, και απέκτησε φήμη κατασκευαστή φθηνών αλλά αξιόπιστων ρολογιών, που συνοδεύουν τον κάτοχο τους για μια ολόκληρη ζωή απροβλημάτιστα.
Κατά πόσο όμως η Seiko είναι μόνο αυτό; Και πώς δημιουργήθηκε αυτή η άποψη στον κόσμο; Για να εξετάσουμε και να απαντήσουμε στα ερωτήματα αυτά, πρέπει να κάνουμε μια αναδρομή στην πλούσια ιστορία της εταιρείας και να εστιάσουμε σε αρκετές σημαντικές στιγμές του παρελθόντος της…
Πάμε λοιπόν πίσω, στο 1881, όταν ο νεαρός τότε (21 ετών) επιχειρηματίας Kintaro Hattori ανοίγει στο Τόκυο ένα κατάστημα εμπορίας και επισκευής ρολογιών. Το όραμα του όμως δεν εξαντλείται εκεί :

11 χρόνια μετά, το 1892, νιώθει πως είναι έτοιμος για το επόμενο βήμα. (Έχουν μεσολαβήσει αρκετά ταξίδια του στην Ευρώπη, αλλά και στις ΗΠΑ, που αντικείμενο είχαν να μάθει όσο το δυνατόν περισσότερα για τον τομέα κατασκευής Ρολογιών και να ενημερωθεί για τις τότε σύγχρονες εξελίξεις στην Ωρολογοποιία αλλά και στις μεθόδους βιομηχανικής παραγωγής). Αγοράζει ένα εγκαταλειμμένο εργοστάσιο και το διαμορφώνει ώστε να παράγει επιτραπέζια και επιτοίχια ρολόγια. Έτσι, γεννιέται η Seikosha και τα πρώτα ρολόγια τοίχου βγαίνουν από τις πύλες του εργοστασίου.

Η επιτυχία τους στην αγορά δίνει το έναυσμα για την παραγωγή και του πρώτου ρολογιού τσέπης της εταιρείας, το οποίο ονομάστηκε Timekeeper και κυκλοφόρησε το 1895.

(Την εποχή εκείνη τα ρολόγια τσέπης κυριαρχούσαν στην αγορά, μιας και τα ρολόγια χειρός θεωρούνταν γυναικεία αξεσουάρ. Αυτό έμελλε να αλλάξει στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν ο Cartier κατασκεύασε το 1^ο αντρικό ρολόι χειρός).

Το 1913, έπειτα από προσπάθειες χρόνων, το πρώτο Ιαπωνικό ρολόι χειρός έκανε την εμφάνιση του, με το όνομα Laurel .

Πάμε μια δεκαετία αργότερα, στο 1923, το οποίο ήταν μια άσχημη χρονιά, καθώς ο μεγάλος σεισμός Kanto ισοπέδωσε τις περισσότερες υποδομές της Ιαπωνίας, μεταξύ αυτών και το εργοστάσιο της Seikosha. Οι Ιάπωνες, φημισμένος λαός για την επιμονή τους, βρήκαν την δύναμη να επανέλθουν. Και με τί επάνοδο ! Τον Δεκέμβρη του 1924 το πρώτο ρολόι με το όνομα Seiko στο καντράν κάνει την εμφάνιση του, συστήνοντας στον κόσμο το όνομα που έμελλε να γίνει συνώνυμο της πρωτοπορίας, της καινοτομίας και της προσήλωσης στην ακρίβεια και την αντοχή !

Το μότο του ιδρυτή της εταιρείας, «always one step ahead of the rest», έδινε πάντα το σύνθημα και την ώθηση στην πορεία της στα μετέπειτα χρόνια. ( O B΄ Π.Π. έφερε άλλη μια τεράστια καταστροφή για την εταιρεία και τα εργοστάσια της, τα οποία ισοπεδώθηκαν κατά τους βομβαρδισμούς της χώρας. Ούτε όμως ο πόλεμος στάθηκε ικανός να ανακόψει την φόρα και τα όνειρα για παγκόσμια εξάπλωση και αναγνώριση).
Μέχρι την δεκαετία του ΄50, οι μηχανισμοί των ρολογιών της Seiko προμηθεύονταν κυρίως από την Ελβετική εταιρεία Moeris. Είχε έρθει όμως το πλήρωμα του χρόνου για τους φιλόδοξους Ιάπωνες να γίνουν πλήρως αυτόνομοι ως κατασκευαστές, με απώτερο στόχο όλα τα εξαρτήματα των ρολογιών τους να κατασκευάζονται από εκείνους ( το λεγόμενο «in-house», όπως λέγεται σήμερα).

Το 1956 λοιπόν λανσάρεται το Seiko Marvel, το πρώτο ρολόι της εταιρείας με μηχανισμό σχεδιασμένο και κατασκευασμένο «in-house»

Ο ¨πυρετός¨ στα τμήματα R&D που πυροδοτούνταν και από τον εσωτερικό ανταγωνισμό των δύο εργοστασίων, Suwa & Daini, έφερε ταχύτατες εξελίξεις στα παραγόμενα προϊόντα. Οι καινοτομίες διαδέχονταν η μια την άλλη, με απώτερο στόχο «την κατασκευή του καλύτερου ρολογιού στον κόσμο» !

Τρία μόλις χρόνια μετα το Seiko Marvel, το 1959, έρχεται το Gyro Marvel, το οποίο δεν ήταν μόνο το πρώτο αυτόματο Ιαπωνικό ρολόι, αλλά ήταν και το πρώτο που έκανε χρήση του διαβόητου πλέον  magic lever, της καινοτόμου εφεύρεσης που αύξανε την απόδοση της αυτόματης φόρτισης μέσω του ρότορα, η οποία μέχρι και σήμερα χρησιμοποιείται σε πληθώρα μηχανισμών.

Η δεκαετία του ΄60 ήταν για την Seiko η σημαντικότερη στην μέχρι τότε ιστορία της και ίσως η πιο «δοξασμένη» συνολικά. Ήταν πραγματικά μια «χρυσή» περίοδος για την εταιρεία, αφού τότε γεννήθηκαν ίσως τα σπουδαιότερα δημιουργήματα της ! Το 1960 κυκλοφόρησε η σειρά ρολογιών Grand Seiko, ρολόγια που φτιάχτηκαν ώστε να δηλώσουν την ικανότητα της εταιρείας στην κατασκευή πολυτελών, ακριβέστατων και ανθεκτικών ρολογιών και που αποτελούσαν το μέσο τεχνολογικής επίδειξης προς τον έξω κόσμο.
Εκείνη την εποχή πρωτο-λανσαρίστηκαν τα θρυλικά πλέον 5άρια, τα ρολόγια που έχτισαν το προφίλ των «αθάνατων Seiko».

Τί να αναφέρει και τί να παραβλέψει κάποιος για τις δημιουργίες της Seiko εκείνη την δεκαετία ? Κάθε μια από αυτές χρειάζεται ειδική μνεία και εκτενή αναφορά:

• Οι θαυμάσιες και ξεχωριστές καλίμπρες που είδαν το φως τότε;
• Η απαρχή της σχεδιαστικής φιλοσοφίας «Grammar of Design”, που όρισε την μορφή των Seiko όπως τα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα;
• Η γέννηση των θρυλικών πλέον καταδυτικών ρολογιών;
• Η παρουσία στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1964, ως επίσημου χρονομέτρη και οι κατασκευές που φτιάχτηκαν για αυτούς;
•  Η συμμετοχή στους διαβόητους ελβετικούς διαγωνισμούς χρονομετρίας και η «κατατρόπωση» των ελβετικών μηχανισμών μέσα στο σπίτι τους;
• Η δημιουργία του πρώτου στον κόσμο Αυτόματου Χρονογράφου χειρός με column wheel και vertical clutch;

**(Όλα τα παραπάνω -και ακόμη περισσότερα- θα παρουσιαστούν και θα μελετηθούν σε εκτενέστερα άρθρα, γιατί σίγουρα μια συνοπτική αναφορά δεν τους αρμόζει )

Η δεκαετία του ΄60 όμως έκλεισε με τον πλέον εντυπωσιακό τρόπο… Με την δημιουργία και κυκλοφορία της μεγαλύτερης Ωρολογιακής καινοτομίας του 20ού αιώνα: Το πρώτο ρολόι χειρός με τεχνολογία Quartz , το Seiko Astron !!!

Το ρολόι αυτό έγινε η αφορμή ο κόσμος των Ρολογιών να αλλάξει οριστικά εξαιτίας της «επανάστασης του quartz». Πολλά έχουν ειπωθεί & γραφτεί για την επανάσταση αυτή ( κατά άλλους «κρίση», μιας και πλήθος ελβετικών εταιρειών έφτασαν στο χείλος της χρεοκοπίας ) και το τί προκάλεσε στον κόσμο της ωρολογοποιίας, το μόνο βέβαιο όμως είναι πως η τεχνολογία που έφερε στο κοινό πρώτη η Seiko, άλλαξε τα δεδομένα!

Μετά την παρουσίαση του Astron Quartz, η εταιρεία προσηλώθηκε στην περαιτέρω μελέτη και εξέλιξη αυτού του είδους μηχανισμών, «βάζοντας στο συρτάρι» τα μηχανικά ρολόγια. Έτσι, η δεκαετία του ΄70 κύλησε με την προσοχή στραμμένη αποκλειστικά στα quartz. Το κυνήγι της όσο το δυνατόν μεγαλύτερης ακρίβειας αρχικά, αλλά και μείωσης του κόστους παραγωγής των μηχανισμών έδωσε στο κοινό μερικές υπέροχες δημιουργίες ( για παράδειγμα, «twin quartz» καλίμπρες ) και έκανε την νέα τεχνολογία προσιτή στον πολύ κόσμο.

Το 1973 παρουσιάστηκε το πρώτο παγκοσμίως ψηφιακό quartz ρολόι με οθόνη 6  ψηφίων και όρισε τα ψηφιακά ρολόγια όπως τα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα:

Δύο χρόνια μετά, το 1975, παρουσιάστηκε το πρώτο στον κόσμο πολύ-λειτουργικό ψηφιακό ρολόι, με κωδικό 0634, το οποίο ενσωμάτωνε λειτουργία χρονογράφου, ικανού να μετρήσει διαστήματα 1/10^ου του δευτερολέπτου :

Η εξέλιξη των καταδυτικών ρολογιών της Seiko ήταν επίσης μεγάλη την δεκαετία του ΄70, καθώς εκείνη την περίοδο γεννήθηκαν τα “Professional” μοντέλα. Φτιαγμένα ώστε να μπορούν να ανταπεξέλθουν στις αφιλόξενες συνθήκες εργασίας των επαγγελματιών δυτών, εδραίωσαν την φήμη της εταιρείας σε αυτήν την κατηγορία. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα, ο «Τόνος», ή αλλιώς 6159-7010, έφερε πρωτοποριακές σχεδιαστικές λύσεις ( περίπου 20 πατέντες κατατέθηκαν για την δημιουργία του) και θεωρείται από τα πιο “iconic” καταδυτικά ρολόγια!

Ήταν επίσης κατά την διάρκεια της δεκαετίας αυτής, που ξεκίνησε η μελέτη και η εξέλιξη ενός ακόμα μηχανισμού που έμελλε να «ταράξει τα νερά» όταν θα παρουσιαζόταν… Ενός μηχανισμού που θα πάντρευε δύο «αντίθετους» κόσμους : τα μηχανικά ρολόγια με τα Quartz! ( Αλλά για αυτό θα κάνουμε ιδιαίτερη αναφορά σε άλλο άρθρο….)

Τα 80s βρίσκουν την Seiko να ακολουθεί πιστά το “always one step ahead of the rest” του ιδρυτής της και οι καινοτόμες ιδέες διαδέχονται η μια την άλλη. Το 1982 λανσάρεται το πρώτο ρολόι με ενσωματωμένη τηλεόραση αλλά και FM ραδιόφωνο!

Η επόμενη χρονιά, το 1983, είναι μια χρονιά-σταθμός. Από την μια, κάνει την εμφάνιση του το πρώτο ρολόι με δυνατότητα εγγραφής φωνής, το ονομαζόμενο «Voice Note».

και από την άλλη ο πρώτος στην ιστορία Αναλογικός Quartz Χρονογράφος με δυνατότητα μέτρησης 1/20^ου του δευτερολέπτου είναι γεγονός, με την ονομασία 7Α28 !

Τα μοντέλα 7Α28 ακολούθησαν γρήγορα και μοντέλα με ένδειξη ημέρας/ημερομηνίας στο καντράν (7Α38), αλλά και μοντέλα με ένδειξη φάσης σελήνης (7Α48).

Το 1984 έφερε το πρώτο ρολόι με λειτουργίες αποθήκευσης δεδομένων ( UC-2000 ), τον προπομπό θα μπορούσαμε να πούμε, όλων των μετέπειτα φορητών συσκευών πληροφοριών.

Μετά το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου του 1987, στο οποίο η Seiko ήταν επίσημος χρονομέτρης, μια νέα καινοτομία κάνει την εμφάνιση της το 1988: Ένα ρολόι quartz που έπαιρνε ενέργεια για την μπαταρία του από την κίνηση του χεριού μέσω του εξελιγμένου συστήματος φόρτισης A.G.S. , αργότερα γνωστού και ως “Kinetic”.

Οι καινοτομίες συνεχίστηκαν και κατά την δεκαετία του ΄90 : Μόλις την πρώτη χρονιά της νέας δεκαετίας, η Seiko λανσάρει το πρώτο στον κόσμο ρολόι/υπολογιστή κατάδυσης, το “ScubaMaster” M726, το οποίο ενσωμάτωνε πίνακες κατάδυσης και μετρητή βάθους και πλέον είναι απαραίτητο εργαλείο σε όσους κάνουν καταδύσεις.

Το 1991, η Seiko είναι για άλλη μια φορά επίσημος χρονομέτρης στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου, στο Τόκυο. Την επόμενη χρονιά, 1992, «παίρνει την δουλειά» και για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης, και το ίδιο επαναλαμβάνεται και το 1993, στο Π. Πρωτάθλημα Στίβου στην Στουτγάρδη!

Ενόσω η εταιρεία «τρέχει» στις διάφορες αθλητικές διοργανώσεις, οι μηχανικοί της δεν σταματούν… Τα μηχανικά ρολόγια έχουν πλέον επιστρέψει για τα καλά στις προτιμήσεις του αγοραστικού κοινού και η Seiko βρίσκεται ξαφνικά χωρίς μηχανικές καλίμπρες στην γκάμα της! Προκειμένου να καλυφθεί αυτό το κενό, συνταξιούχοι τεχνικοί καλούνται να δώσουν τις γνώσεις τους στην νέα γενιά, σχέδια και εργαλειομηχανές ανασύρονται από τα συρτάρια του ένδοξου παρελθόντος και γεννιέται η σειρά αυτόματων μηχανισμών 4S, απόγονος της θρυλικής “Daini 52” οικογένειας, αλλά και η σειρά χρονογράφων 6S.

Ταυτόχρονα, το όνειρο για αναβίωση του ονόματος Grand Seiko παίρνει σάρκα και οστά το 1998, με το λανσάρισμα το πρώτου ρολογιού -μετά από 20 χρόνια- με το όνομα αυτό στο καντράν!

Η δεκαετία του ΄90 κλείνει με άλλη μία παγκόσμια πρωτιά, μια συγκλονιστική τεχνολογική καινοτομία, τους μηχανισμούς Spring Drive, το ιδανικό «πάντρεμα μηχανικών και quartz ρολογιών.

Ο 21^ος αιώνας βρίσκει την Seiko με πλήρη γκάμα μηχανισμών, αλλά εστιασμένη στην περαιτέρω εξέλιξη του Spring Drive. Έτσι, το 2005, παρουσιάζεται και η αυτόματη εκδοχή του μηχανισμού, με αυτονομία μάλιστα 3 ημερών.  Ταυτόχρονα λανσάρεται το πρώτο παγκοσμίως ραδιο-ελεγχόμενο ρολόι ικανό να παίρνει σήμα από όλους τους ραδιοφάρους στον κόσμο.

Το 2005 επίσης, μια έκδοση του γνωστού πλέον μηχανισμού Kinetic εμφανίζεται με λειτουργία διηνεκούς ημερολογίου ( μία λειτουργία που μέχρι τότε ήταν διαθέσιμη μόνο σε πανάκριβες υλοποιήσεις Υ.Ω.).

Το 2007 κάνει την εμφάνιση του και ο πρώτος spring drive μηχανισμός με λειτουργία Χρονογράφου, με αξεπέραστη μέχρι σήμερα ακρίβεια και αίσθηση λειτουργίας !

Στο κλείσιμο της πρώτης δεκαετίας του 21^ου αιώνα, η νέα ταχύπαλμη  (hi-beat) μηχανή της εταιρείας έρχεται να ταράξει τα νερά για άλλη μια φορά και δίνει ζωή στην νέα γενιά Grand Seiko, έπειτα από 41 χρόνια,

ενώ,το 2010, το Spring Drive Spacewalk δοκιμάζει τα όρια του μηχανισμού του με μια βόλτα στο διάστημα !

Στις χρονιές 2010-2019 τα «μέτωπα» προσοχής της εταιρείας είναι πολλαπλά :

• Η γκάμα των μηχανικών ρολογιών εμπλουτίζεται συνεχώς με μοντέλα/αναβιώσεις πολλών ιστορικών ρολογιών της (Τα MarineMaster, Alpinist, Tuna, είναι μερικά από αυτά).

• Η εξέλιξη των Astron σε κορυφαίες υλοποιήσεις GPS-controlled ρολογιών.

Η εδραίωση της Grand Seiko ως η πολυτελής σειρά της φίρμας και μετέπειτα ο διαχωρισμός της ως ξεχωριστής «οντότητας» (το 2017),  έπειτα και από την αποδοχή της από το κοινό και τους «ειδικούς», ακόμα και σε διεθνείς εκθέσεις.

Δεν γίνεται να αναφερθούν όλες οι πτυχές της πλούσιας ιστορίας αυτού του κολοσσού, σε λίγες παραγράφους. Γι’αυτό, θα προσπαθήσουμε -μέσα από την ενότητα “Ιστορία/Αφιερώματα”– να ρίξουμε περισσότερο φώς στα πεπραγμένα της εταιρείας που σημάδεψε όσο λίγες τα Ωρολογιακά δρώμενα……

Stay tuned !